کد مطلب:40491 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:261

شرکت در جنگ باید آزادانه باشد















اولین مطلب در این مورد در نامه ی چهارمی است كه آن حضرت به والی بصره می نویسد و در نهج البلاغه به عنوان كتاب چهارم آمده است این نامه را به استاندار بصره در آستانه جنگ جمل مرقوم می فرماید.

تمام سپاهیانی كه امیرالمومنین (ع) با خودش به جنگ می آورده از روی آگاهی و رضایت كامل بوده و هیچوقت فریب دادن آنان، آوانس دادن و امتیاز دادن و وعده ی دورغ دادن به آنان كه در كار نبوده بلكه بر عكس آنان را پس می زده و می فرموده اگر ذره ای كراهت دارید و ناراحت هستید نیایید همان طوری كه فرزندش امام حسن (ع) وقتی از مدینه به كربلا تشریف آورد در بین راه همواره به مردم می گفت حقیقت این است كه ما در این سفر كه در پیش داریم كشته می شویم مساله، شهادت است و هر كه برای شهادت در راه خدا آمادگی دارد بیاید، امیرالمومنین (ع) هم همین طور. به حاكم بصره می نویسد این مردمی كه الان در مقابل تو هستند و تا چند روز دیگر جنگ جمل آغاز می گردد. (اولین جنگی كه حضرت علی (ع) در زمان خلافتش كرده است). با این مردم این گونه رفتار كن:

(فان عادوا الی ظل الطاعه فذلك الذی نحب)[1] یعنی اگر به سایه ی طاعت بر گشتند

[صفحه 5]

(الان كه سرپیچی می كنند ولی تو آنان را نصیحت كن) اگر خواستند از تو و از خلیفه و امام زمانشان (كه من هستم) اطاعت بكنند این همان چیزی است كه ما می خواهیم و ما دوست داریم كه مردم بفهمند باید از خلیفه و امام اطاعت كرد، پس این كمال مطلوب است.

و ان توافت الامور بالقوم الی الشقاق و العصیان و اگر كارهای مردم را به راه دشمنی و خصومت و نافرمانی برد و سخن ترا نپذیرفتند فانهد بمن اطاعك الی من عصاك تو به كمك آن كسانی كه مطیع و فرمانبردارند برخیز و قیام كن و برو به سوی آن كسانی كه نافرمانیت كرده اند یعنی بدان كه آن نافرمانان جزو لشگر طلحه و زبیر هستند و استغن بمن انقاد معك عمی تقاعس عنك یعنی بی نیازی بجوی به آن كسانی كه منقادند، رامند، اطاعت می كنند از آن كسانی كه نشستند و حاضر نشدند به جنگ بیایند. فان المتكاره مغیبه خیر من مشهده كسی كه كراهت داشته و به جنگ كردن تمایل نداشته باشد این شخص نبودنش بهتر از بودنش است و غیبتش بهتر از حضورش می باشد.

نمی فرماید او به جنگ نیاید یا جنگ كردن و جنگ نكردن او مساوی است می فرماید غیبتش در جنگ بهتر از حضورش می باشد زیرا اگر به جنگ بیاید ممكن است روحیه ی بقیه لشگر را هم سست كند و حرفهایی بزند كه بقیه هم نسبت به امامشان ناراضی شوند و حاضر نباشند بجنگند و قعوده اغنی من نهوضه این شخص اگر در خانه بنشیند ما را بیشتر بی نیاز می كند تا اینكه برخیزد و به جنگ بیاید این درباره ی آزادی در جنگ كردن.


صفحه 5.








    1. نهج البلاغه، ر 4 (از شرح فیض، ص 829 و از شرح عبده، ج 2، ص 6).